Nhiều người Việt Nam, đặc biệt là các bạn học sinh sắp bước vào ngưỡng cửa đại học, thường có sự nhầm lẫn giữa hai khái niệm “đại học” và “trường đại học”. Thực tế, đây là hai cấp độ tổ chức khác nhau trong hệ thống giáo dục đại học ở nước ta. Vậy, chính xác thì Việt Nam hiện có bao nhiêu “đại học” và đâu là điểm khác biệt cốt lõi giữa chúng? Bài viết này sẽ giúp bạn làm rõ vấn đề này dựa trên các quy định pháp luật hiện hành.
Việt Nam Hiện Có Bao Nhiêu ĐẠI HỌC?
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, khái niệm “Đại học” dùng để chỉ một tổ chức giáo dục cấp cao, bao gồm nhiều “trường đại học” thành viên hoạt động dưới một mái nhà chung. “Đại học” có phạm vi đào tạo và nghiên cứu đa lĩnh vực, đa ngành nghề.
Hiện tại, Việt Nam có tổng cộng 08 cơ sở giáo dục được công nhận là “Đại học”. Con số này bao gồm các Đại học Quốc gia và một số Đại học vùng, cùng với những trường Đại học đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định chuyển đổi thành “Đại học” trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo. Để hiểu rõ hơn về các lựa chọn và yêu cầu đầu vào, nhiều bạn học sinh cần tìm hiểu sâu về các tổ hợp môn, ví dụ như [khối d96 gồm những môn nào] khi chuẩn bị cho kỳ thi.
Cụ thể, danh sách 08 Đại học tại Việt Nam hiện nay bao gồm:
- Hai Đại học Quốc gia:
- Đại học Quốc gia Hà Nội: Thành lập ngày 10/12/1993 theo Nghị định 97-CP.
- Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh: Thành lập ngày 27/01/1995 theo Nghị định 16-CP năm 1995.
- Sáu Đại học trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo hoặc được nâng cấp:
- Đại học Đà Nẵng: Thành lập ngày 04/4/1994 theo Nghị định 31-CP năm 1994.
- Đại học Huế: Thành lập ngày 04/4/1994 theo Nghị định 30-CP năm 1994.
- Đại học Thái Nguyên: Thành lập ngày 04/4/1994 theo Nghị định 32-CP năm 1994.
- Đại học Bách khoa Hà Nội: Chuyển đổi từ Trường Đại học Bách khoa Hà Nội thành Đại học Bách khoa Hà Nội.
- Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh: Chuyển đổi từ Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh thành Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh từ ngày 04/10/2023 theo Quyết định 1146/QĐ-TTg năm 2023.
- Đại học Kinh tế Quốc dân: Chuyển đổi từ Trường Đại học Kinh tế Quốc dân thành Đại học Kinh tế Quốc dân theo Quyết định 1386/QĐ-TTg ngày 15/11/2024.
Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam có tổng cộng 08 Đại học đang hoạt động.
Sinh viên Việt Nam trong khuôn viên trường đại học, minh họa cho hệ thống giáo dục đại học đa dạng.
Phân Biệt “Đại Học” Và “Trường Đại Học” Theo Quy Định Pháp Luật
Sự khác biệt giữa “Đại học” và “Trường Đại học” không chỉ là về tên gọi mà còn về cấu trúc tổ chức và phạm vi hoạt động. Luật Giáo dục Đại học 2012 (sửa đổi bởi Luật Giáo dục Đại học sửa đổi 2018) đã quy định rõ ràng về hai khái niệm này. Không chỉ vậy, việc nắm rõ các tổ hợp môn như [d06 là tổ hợp môn gì] cũng giúp định hướng tốt hơn cho con đường học vấn, tránh những lầm tưởng về hệ thống giáo dục.
Dưới đây là bảng so sánh cụ thể:
| Tiêu chí | Trường Đại học | Đại học |
|---|---|---|
| Khái niệm | Cơ sở giáo dục đại học đào tạo, nghiên cứu nhiều ngành nghề. | Cơ sở giáo dục đại học đào tạo, nghiên cứu nhiều lĩnh vực. Bao gồm các đơn vị cấu thành (có thể là các trường đại học thành viên) cùng thống nhất thực hiện mục tiêu, sứ mạng, nhiệm vụ chung. |
| Cơ cấu tổ chức | – Hội đồng trường; – Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng; – Các phòng, ban chức năng; khoa, bộ môn; tổ chức khoa học và công nghệ; – Tổ chức phục vụ đào tạo, nghiên cứu; cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; – Phân hiệu (nếu có); – Các hội đồng tư vấn. |
– Hội đồng Đại học; – Giám đốc, phó giám đốc Đại học; – Các hội đồng khoa học và đào tạo, hội đồng khác (nếu có); – Các trường đại học, viện nghiên cứu thành viên (nếu có); – Các khoa, phân hiệu, viện nghiên cứu, trung tâm, cơ sở dịch vụ, doanh nghiệp và đơn vị khác (nếu có) theo nhu cầu phát triển. |
Tóm lại, “Đại học” là một tổ hợp lớn hơn, mang tính đa lĩnh vực, có thể bao gồm nhiều “trường đại học” và viện nghiên cứu thành viên. Trong khi đó, “Trường Đại học” là một đơn vị độc lập, tập trung đào tạo và nghiên cứu nhiều ngành nghề trong một lĩnh vực hoặc một nhóm lĩnh vực nhất định. Hệ thống giáo dục Việt Nam rất đa dạng, không chỉ có các trường đại học mà còn có các cơ sở giáo dục nghề nghiệp do [tổng cục giáo dục nghề nghiệp] quản lý, đóng góp quan trọng vào việc đào tạo nguồn nhân lực.
Điều Kiện Để Một Trường Đại Học “Nâng Cấp” Thành Đại Học
Việc chuyển đổi từ “Trường Đại học” thành “Đại học” là một quá trình được quy định chặt chẽ nhằm đảm bảo chất lượng và quy mô hoạt động. Theo Nghị định 99/2019/NĐ-CP, một trường đại học muốn trở thành đại học cần phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Đạt chuẩn chất lượng: Trường đại học phải được công nhận đạt chuẩn chất lượng cơ sở giáo dục đại học bởi một tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục hợp pháp.
- Quy mô và năng lực đào tạo:
- Có ít nhất 03 trường thuộc trường đại học được thành lập, với tối thiểu 10 ngành đào tạo đến trình độ tiến sĩ.
- Có quy mô đào tạo chính quy trên 15.000 người.
- Ý kiến chấp thuận:
- Đối với trường đại học công lập: Cần có ý kiến chấp thuận của cơ quan quản lý trực tiếp.
- Đối với trường đại học tư thục hoặc tư thục hoạt động không vì lợi nhuận: Phải có sự đồng thuận của các nhà đầu tư đại diện ít nhất 75% tổng số vốn góp.
Điều này đòi hỏi các trường phải có quy mô đào tạo lớn và đa dạng ngành nghề, từ các lĩnh vực khoa học cơ bản đến những chuyên ngành đặc thù như [ngành công nghiệp dầu khí nước ta hiện nay]. Thực tế đã có nhiều trường đang trên lộ trình này, điển hình như việc tìm hiểu về một cơ sở đào tạo uy tín như [trường đại học công nghiệp quảng ninh] có thể cho thấy tiềm năng phát triển và chuyển mình của các trường đại học.
Kết luận
Việc nắm rõ sự khác biệt giữa “Đại học” và “Trường Đại học”, cùng với số lượng và danh sách các “Đại học” hiện có tại Việt Nam, là vô cùng quan trọng đối với bất kỳ ai quan tâm đến hệ thống giáo dục đại học nước nhà. Hy vọng với những thông tin chi tiết và chuẩn xác được tổng hợp từ các văn bản pháp luật, bạn đọc đã có cái nhìn rõ ràng hơn về bức tranh giáo dục đại học tại Việt Nam, từ đó đưa ra những lựa chọn học tập và định hướng nghề nghiệp phù hợp nhất.
Tài liệu tham khảo:
- Nghị định 186/2013/NĐ-CP của Chính phủ.
- Nghị định 97-CP ngày 10-12-1993 của Chính phủ.
- Nghị định 16-CP năm 1995 của Chính phủ.
- Nghị định 31-CP năm 1994 của Chính phủ.
- Nghị định 30-CP năm 1994 của Chính phủ.
- Nghị định 32-CP năm 1994 của Chính phủ.
- Quyết định 298/QĐ-TTg năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ.
- Quyết định 1146/QĐ-TTg năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ.
- Quyết định 1386/QĐ-TTg năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ.
- Luật Giáo dục Đại học 2012.
- Luật Giáo dục Đại học sửa đổi 2018.
- Nghị định 99/2019/NĐ-CP của Chính phủ.